Museum- en kunstsite Brugge

Het KUS

KUS is kort voor Kunst Site, de nieuwe kunstsite in Brugge, maar staat nog veel meer voor het symbool van verbinden, het samenbrengen van de monumentale Unesco Stad met het hedendaagse van een nieuw museumgebouw.

Voor het samenkomen van stad en park, voor het verborgene binnen het bouwblok en het welkome toegankelijke, voor de logistieke organisatie verborgen voor het publiek en de schoonheid van het exposeren.  Tenslotte staat KUS voor het samenbrengen van de bezoekers vanuit de hele wereld op zoek naar de schat en de Bruggelingen in wiens midden de schat verblijft.

STEDENBOUWKUNDIGE INPASSING EN ARCHITECTONISCH BEELD

Brugge is een historische stad en niet in één keer ontworpen en gebouwd, maar in de loop van de tijd gegroeid. Net als de stad zijn veel van haar gebouwen keer op keer gebouwd wanneer er nood was aan nieuwe functies, totdat tenslotte de ruimte ontbrak om nog verder te groeien. Dit maakt dat slechts enkele grote openbare gebouwen een onveranderde geometrische vorm hebben. Brugge is gebouwd met baksteen en natuursteen in een hoge dichtheid waardoor de stad als één geheel een beeld vormt. Brugge kent geen extreme hoogte verschillen en voor het grootste deel worden de gebouwen beëindigd met een helling waardoor er een levendig daklandschap is ontstaan.

De site waar het nieuwe museum gebouwd gaat worden, ligt in een tuin binnen een gesloten bouwblok. Een groene oase tussen de stenen en het water van de stad. De site lijkt ruim, tussen het weelderige groen, maar is door de perceelsgrenzen toch heel beperkt voor een dergelijk groot programma. Het bouwblok geeft ook maar op enkele plaatsen haar groene geheim vrij, veel toegangen zijn er niet. De locatie van de inkom en de logistiek moet daarom zorgvuldig gekozen worden.

Er is daarom gekozen om het nieuwe museum zodanig te positioneren dat er een publieksdeel is dat zich richt naar het zuidoosten en dat op verschillende manieren te benaderen is. Het gelijkvloers van het museum is aan de publiekzijde volledig en de personeelszijde gedeeltelijk transparant en in contact met de binnentuin. Men zou kunnen zeggen dat de begane grond een modernistisch plattegrond heeft dat in zijn geheel overgaat in het landschap, in zichtlijnen en materiaal. Voor klassen of andere georganiseerde groepen is er een tweede ingang die genomen kan worden wanneer wenselijk, en er is een volledige logistieke zone buiten het zicht van het grote publiek.

Vanaf de schoolpoort in Groeninge vindt het publiek haar weg door een opeenvolging van weelderige tuinen, die direct naast de Engelse landschapstuin van de seniorie liggen, totdat zich langzaam het welkome beeld van de inkomzone presenteert. Vanaf het Arentshof volgt de bezoeker een serie van driehoekige tuinen langs het Groeningemuseum en kan zo eerst via de Franciscus kapel of later via nieuwe tuinkamers het museum bereiken. 

De foyer, waarin het publieksprogramma ligt, strekt zich uit van het gelijkvloers tot en met de eerste verdieping en richt zich op zowel het groene binnenterrein als bijzondere stadsgezichten. De openingen in de gevel zijn steeds zo gekozen dat ze niet uitkijken op privé tuinen, maar belangrijke stadszichten op een mooie wijze worden ingekaderd.

Vanaf de eerste verdieping wordt dit uitgebreid met een zicht op het daklandschap van de stad Brugge, wat een architectonisch samenspel is in toon, materiaal en vorm.

Samenvattend kan men zeggen dat het transparante gelijkvloers van het KUS opgaat in het tuinlandschap en de stenen gevels met een hoek van 3 graden opgaan in het daklandschap van Brugge, terwijl de architectonische expressie toch zodanig sterk is dat het KUS opvalt van ver en dichtbij.

HET MUSEUM

Het museum is in eerste plaats een welkome omgeving om zich te verwonderen, te genieten en te verblijven, voor zowel de Bruggeling als de gasten vanuit de hele wereld. De gekozen maximale transparantie en contact met de tuin waar dat maar mogelijk is, draagt bij aan het gevoel van verbinden en samenbrengen. Museumwinkel, terras, café en restaurant, auditorium, zijn allemaal onmiddellijk zichtbaar en makkelijk toegankelijk door de twee lagen van de foyer.

De tentoonstellingszalen liggen boven elkaar en kunnen gedeeld, los van elkaar of gekoppeld in gebruik worden genomen. De grote zaal ligt weliswaar bovenaan maar is door de route en de dramatische entree in het midden van de zaal een belevenis die zich laat doorvertellen.

Om dit gevoel van verbinden en verwonderen mogelijk te maken is het noodzakelijk dat de back of the house goed is georganiseerd. Daarom heeft het museum een, los van de publieke stromen, efficiënte interne route en logistiek. Het opbouwen en afbreken van tentoonstellingen, het beheer, de depots en restauratie, kan allemaal los van elkaar en buiten het zicht van het publiek plaatsvinden. Dit is niet alleen prettig voor het publiek maar ook voor de medewerkers. Voor het comfort van de medewerkers is gekozen voor een ligging aan de publieksluwe tuinzijde.

Het succes van een museum ligt voor een groot deel aan de mogelijkheid om de tentoonstelling en de museumwerking eenvoudig en efficiënt te organiseren. Daarom is er net zoveel aandacht besteed binnen dit ontwerp aan de logistieke kant als aan de publieke kant van het museum. Het KUS wil voor publieke medewerkers én bewoners van de stad Brugge een prachtig nieuwe aanwinst zijn waar men trots op is.